Η κινούμενη άμμος αποτελείται κυρίως από λεπτούς αργιλώδεις κόκκους που μαζί με το νερό σχηματίζουν κάτι σαν μια πηκτή (gel). Αυτό το “πήκτωμα” όμως είναι τόσο ασταθές ώστε με το παραμικρό θίξιμο (θίγω = αγγίζω) να προκαλείται μια ξαφνική μείωση στο ιξώδες του (εσωτερικής τριβή) και να συμπεριφέρεται έτσι ως ρευστό.

Ένα παράδειγμα είναι ο στόκος οποίος όταν μένει ακίνητος βρίσκεται σε σταθερή κατάσταση (ζελές) ενώ όταν ανακατεύεται αποκτά ρευστότητα.

Η κινούμενη άμμος (quicksand) είναι ένα κολλοειδές μείγμα, που αποτελείται από εξαιρετικά λεπτή κοκκώδη άμμο, πηλό και νερό. Είναι πολύ υγρή και ελάχιστα συμπαγής. Πρόκειται για κατάσταση παροδική ή μόνιμη, όπου μεταξύ των κόκκων της άμμου υφίσταται ποσότητα νερού. Το νερό λιπαίνει τα σωματίδια της άμμου και δεν της επιτρέπει να υποστηρίξει σημαντικό βάρος. Ενδεχόμενη πίεση από υπόγειες πηγές νερού, μπορεί να μειώσει περαιτέρω την τριβή ανάμεσα στα κοκκώδη σωματίδια και να δημιουργήσει υδάτινο κορεσμό. Υπό αυτή τη συνθήκη υδάτινου κορεσμού, ο οποιοσδήποτε τύπος άμμου χάνει την ικανότητα συνοχής της, με συνέπεια να συμπεριφέρεται ως υγρό. Έτσι ένα απλό πάτημα του ποδιού σε αυτή, την μετατρέπει σε κινούμενη άμμο. Σημειωτέον ότι όσο η κινούμενη άμμος δεν διαταράσσεται από τυχόν εξωτερικό παράγοντα, είναι ένα μη-Νευτώνειο ρευστό. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζεται ως ένα κολλοειδές στερεό υλικό, σαν ένα «ζελέ». Με την παραμικρή αλλαγή στην ασκούμενη πίεση όμως (μεταβολή λιγότερο από 1%), λόγω αιφνίδιας μείωσης στο ιξώδες, χάνει την ικανότητα συνοχής της και συμπεριφέρεται ως υγρό, όπως προαναφέρθηκε. Αν αφεθεί χωρίς πίεση, η μάζα των υλικών της κινούμενης άμμου επανακτά αρκετά γρήγορα το ιξώδες της, με αποτέλεσμα να επιστρέφει στην σχεδόν στερεή κατάσταση.